Η φροντίδα και η ανάγκη να φροντίζουμε είναι μια ανθρώπινη ιδιότητα και αποτελεί ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό το οποίο δεν υπόκειται σε άμεση μέτρηση και εύκολη ποσοτικοποίηση. Δηλαδή ως ανθρώπινες οντότητες φροντίζουμε τα παιδία, τους ηλικιωμένους και όσους αδυνατούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, και όλοι μας σε διάφορες περιόδους της ζωής μας είχαμε ή έχουμε ανάγκη για φροντίδα. Άρα, η έννοια της φροντίδας είναι ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό που όλοι μας το είχαμε ανάγκη σε κάποιο στάδιο της ζωής μας και πολύ πιθανόν όλοι μας να έχουμε προσπαθήσει σε κάποιο στάδιο της ζωής μας να παρέχουμε φροντίδα σε κάποιον άλλον άνθρωπο. Η φροντίδα, λοιπόν, είναι ένα από εκείνα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά (όπως η ευφυΐα) που προσδιορίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, που έχει υποκειμενικά χαρακτηριστικά, που δεν είναι εύκολα μετρήσιμη, που υφίσταται πολιτιστικές επιρροές και που αποτελεί το αναγκαίο συστατικό για την ανθρώπινη ύπαρξη και συνύπαρξη.
Οι άνθρωποι για να μπορούν να διαβιώσουν και να επιβιώσουν χρειάζεται να φροντίζουν για την αυτοσυντήρηση και αυτορρύθμιση του σώματος, των συναισθημάτων και των σχέσεων τους. Όταν τα άτομα δεν μπορούν να φροντίσουν να συντηρήσουν και να ρυθμίσουν τον εαυτό τους, είτε γιατί δεν έχουν τη γνώση, είτε γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα, είτε γιατί υπάρχουν κοινωνικό/πολιτισμικοί περιορισμοί, τότε τα άτομα αυτά ορίζεται ότι έχουν έλλειμμα αυτό-φροντίδας. Τα άτομα που έχουν έλλειμμα αυτό-φροντίδας χρειάζεται να υποστηριχθούν και να βοηθηθούν να αποκτήσουν και να μάθουν τις γνωστικές και πολιτιστικές συμπεριφορές, τεχνικές και διαδικασίες που θα τα ενδυναμώσουν να προάγουν ή/και να διατηρήσουν ένα υγιή τρόπο ζωής.
Έτσι, λοιπόν, μολονότι η φροντίδα είναι ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό προσδιοριστικό της ανθρώπινης ύπαρξης, ωστόσο κάθε άτομο σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής έχει ή θα βιώσει έλλειμμα αυτό-φροντίδας (δηλ. να μην μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του – όχι όμως υποχρεωτικά ασθενής) που έχει ως συνέπεια να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής του ή ακόμη και η ίδια η ύπαρξη του. Για να υποστηριχθεί το άτομο να βελτιώσει και να προάγει τη ζωή του, ή και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες χρειάζεται μέσα από την αλληλεπίδραση και την προσωπική δια-δράση να βοηθηθεί να μάθει να φροντίζει τον εαυτό του ή να μάθει να δέχεται τη φροντίδα. Άρα, η φροντίδα παρότι έχει έμφυτα χαρακτηριστικά (π.χ. όπως η ευφυΐα) αξιολογείτε ότι είναι κάτι που χρειάζεται να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί (π.χ. όπως η ευφυΐα), και για αυτό η φροντίδα είναι κάτι που μπορεί να διδαχθεί, να αποκτηθεί, να εξελιχθεί και να τελειοποιηθεί.
Η έννοια της φροντίδας έχει κεντρική και δεσπόζουσα θέση στο σώμα της νοσηλευτικής γνώσης και αποτελεί την ταυτότητα της νοσηλευτικής επιστήμης. Η νοσηλευτική επιστήμη είναι επιστήμη φροντίδας (όχι υγείας) και η νοσηλευτική αποτελεί ανθρωπιστικό επιστημονικό επάγγελμα που σκοπό έχει να υποστηρίξει και να ενδυναμώσει το άτομο, την οικογένεια ή την κοινότητα με συναφείς επιστημονικές και ανθρωπιστικές μεθόδους, τεχνικές και διαδικασίες φροντίδας, ώστε να μπορούν τα άτομα με έλλειμμα φροντίδας να διατηρήσουν ή να προάγουν την κατάσταση υγείας και την ποιότητα ζωής τους. Η επιστημονική νοσηλευτική φροντίδα έχει μετά-σχηματίζουσα και θεραπευτική ιδιότητα που οδηγεί σε εμφανείς εκδηλώσεις βελτίωσης της ανθρώπινης ευεξίας και ζωής. Άρα, η νοσηλευτική δεν έχει να κάνει μόνο (ή τόσο) με ανθρώπους που έχουν προσδιοριστεί ως «άρρωστοι», αλλά κυρίως έχει να κάνει την ίδια την ανθρώπινη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της με σκοπό να διατηρήσει το άτομο υγιή. Η νοσηλευτική φροντίδα είναι ανθρωποκεντρική και το αποτέλεσμα της είναι η διατήρηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς, της απαλλαγή από την ευπάθεια και την όξυνση της συνείδησης της ύπαρξης.
Β’ Πανεπιστημιούπολη
4km National Highway Ioannina - Athens 45500 Ioannina, Greece
+30 26510-50771
+30 26510-50713
+30 26510-50733 (FAX)